İz sürmek, İz Bırakmak

Türkiye’nin tanınan çağdaş sanatçılarından ve Sabancı Üniversitesi öğretim görevlilerinden Selim Birsel’in yürüttüğü program, iki toplumun genç sanatçılarını kapsamakta ve gelişim süreçlerine  katkı koymayı amaçlamaktadır.

Kente ve kent sokaklarına dair imgelerin ve izlerin algılanması, toplanması ve biriktirilmesiyle başlayan program, genç sanatçıların merkezde gerçekleştireceği kendi düşüncelerini ve iz sürmelerini tartışmaya ve paylaşıma açmaları ile devam etti. Programda ayrıca  ‘plurality – çokluk‘,  ‘multiplicity- çeşitlilik ‘, serial – seri’   ‘accumulative – birikmiş’ , ‘rhizome- köksap’ gibi kavramlar da tartışılarak  örnekler görüldü.

Genç sanatçı geliştirme programı, Selim Birsel’in öngördüğü üzere “Flaneur” kavramı doğrultusunda başladı. “Aylak Dolaşım” olarak Türkçeye çevirebileceğimiz flaneur kelimesi  W.Benjamin’in üstünde durduğu bir kavramdır. Kavram kenti kendi arzu ve iktisadi talepleri yönünde yeniden biçimlendirmeye başlayan burjuvanın hayatını irdelemeye çalışan, diğer yandan burjuva üzerinden bu tür bir biçimlendirmeyle türeyen sorunların olası çıkış yollarını sorgulayan bir niteliğe sahiptir. Sorgulamada özne burjuva sınıfının yeniyetme arsız çocuğu, nesne ise burjuvanın yeni kentsel programlarına paralel türeyen, varsıllığı, çeşitliliği ve olağandışı olanı barındıran, üstü kapalı sokaklar ile bu sokaklara takılı alışveriş mekanlarının kendisidir. Benjamin burada 19. yüzyıl sonu kapitalist kentinin mekansal kaygılarının ötesinde,  kente bir anlamda gezgin sıfatıyla katkı yapan “kentsoylu”yu anlamayı amaçlar. Kıbrıs’ta gerçekleştirilecek proje de işte bu noktadan çıkarak sokaklarda iz sürerek yeni bir tarihsel ve sosyolajik okuma biçiminin olasılığını araştırdı.

Bir haftalık süreçte bölünmüş şehir Lefkoşa’nın güney ve kuzeyinde yapılan çalışmalar,  Başkent Sanat Merkezi’nin atölyeye dönüştürülen sergi mekanında sürdü. Bir haftalık süreç sonunda, atölyeye dönüştürülen sergi mekanı sanatseverlerin ziyaretine açıldı. Böylece süreç içerisinde oluşan eserler,  üstünde tartışılabilir bir formata dönüşerek seyirci ile buluştu.

Sergi ortak metni ise söyle : … çıkmaz sokaklar, pirili oynayan çocuklar, kapalı kapılar ardında unutulan nesneler, terk edilmiş çürümeye bırakılmış mekanlar, gücü temsil eden nesneler, provoke edilen duygular, dışavurumlar; Ölçü alabilmek, çarpmak, bölmek, sınırlandırmak, farklılaştırmak, ötekileştirmek, tarihi  sindirmek, hazmetmeye zorlanmak, tekdüzeleştirmek, dönüştürmek, yok etmek, ayak sürtmek, toz kaldırmak, toplamak, çıkartmak, yerleştirmek, bozmak, yeni yerleşim teklifleri sunmak, süreç içerisinde neler olabileceğini  konusunda soru sormak, sorgulamak, tekrar sorgulamak, tekrarlamak.